zondag 2 september 2012

De bedenkelijke les van Sinterklaas


Hele jonge kinderen lijken niet te kijken naar huidskleur. Onderscheid maken (op een negatieve manier) wordt kinderen aangeleerd door volwassenen.

Veel spelletjes en feestjes die voor en door kinderen zijn ontstaan, zijn op de een of andere manier opvoedkundig. Spelen wordt gezien als training in voorbereiding op het 'echte' leven. Leren kinderen tijdens het spelen? Als dat zo is geeft het Sinterklaasfeest een bedenkelijke les. Je kan de rol van Sinterklaas zien als de strenge doch rechtvaardige blanke man die gediend wordt door zich vreemd gedragende zwarten. Waar dit beeld door velen als racistisch wordt ervaren, vinden anderen dit overdreven en overgevoelig. Er valt niet te twisten over de persoonlijke ervaring van mensen, laten we dat voorop stellen. Wat je wel duidelijk kan zien is dat kleine kinderen vaak angstig en geschrokken reageren op zowel de Zwarte Pieten als de Sinterklaas. Misschien is de angst zelfs logisch, los van het racistische aspect. De schmink van de Pieten is onnatuurlijk zwart, de lippen fel rood en overdreven vergroot, en de kleding potsierlijk. Bovendien lijken de oogbollen door de zwarte schmink uit hun kassen te puilen. Op de huidskleur na is het goed te vergelijken met het uiterlijk en gedrag van clowns. En we weten dat ook voor clowns veel angst bestaat.

Misschien is het waar dat dollende Pieten angst inboezemen voor donkergekleurde mensen en het stereotype beeld van de onderdanige, minontwikkelde zwarte mens bevestigen. Hele jonge kinderen lijken niet te kijken naar huidskleur. Onderscheid maken (op een negatieve manier) wordt kinderen aangeleerd door volwassenen. Zo zei een blank jongetje in de trein, na lang en onderzoekend staren naar zijn overbuurman, tegen zijn blanke opa dat die meneer net zo'n snorretje had als hij. Dat die meneer gitzwart was was het kind niet opgevallen, terwijl opa bij voorbaat opgelaten was hierover. Eeuwen zijn verstreken nadat de eerste slaven op het eerste slavenschip werden gedreven, vastgeketend en wekenlang onder onmenselijke omstandigheden naar Amerika werden getransporteerd. De wonden bloeden nog. Steeds weer opnieuw worstelen mensen, bij wijze van erfenis van de slavernij, met hun gevoel van eigenwaarde en hun plek in de maatschappij. Veel misstanden en misverstanden leven nog, andere ontwikkelen zich en sommige lijken op te lossen.

Natuurlijk is het Sinterklaasfeest gebaseerd op racisme en natuurlijk zullen er altijd mensen gekwetst worden hierdoor. Moet men niet zo overvoelig reageren? Niet zo zeuren en op alle slakken zout leggen, het is immers maar een kinderfeestje? Of is er meer aan de hand?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten