Mijn schemerlamp

Oma moet hem mooi gevonden hebben want ze kocht hem.

Toen wij in 1972 in Nederland aankwamen had mijn tante een bovenwoning voor ons gehuurd in Zaandam. Daar konden we in ieder geval de eerste tijd wonen. Het was een oud, donker pand aan een gracht. Er was eén gaskachel in de woonkamer. Er hingen veel sferen en het leefde. Een schril en schokkend contrast met ons warme, lichte Surinaamse verleden. Toch was het er eigenlijk best fijn in dat oude pand. De lichtkoepel in mijn broers kamer overleefde de eerste de beste novemberstorm niet en dat was tevens de eerste kennismaking met dit seizoensfenomeen. De school was op de hoek van de straat en de sigarenboer ertegenover. Het waren voor mij twee belangrijke punten: de school, niet omdat ik er iets heb geleerd, maar omdat ik daar mijn eerste ervaring had met discriminatie; de sigarenboer omdat die mijn lievelingsreepje, Caddy, verkocht. Het rook er lekker naar verse tabak en de sigarenboer was een vriendelijke oase in een onwennige nieuwigheid.

Oma was met ons meegereisd, woonde bij ons in en hielp mijn moeder zo nu en dan. Na een maand of drie vonden we een flat in het hart van Zaandam. De eigenaar van het grachtenhuis wilde graag van de inboedel af en zo hadden we ons eerste Nederlandse huisraad. Alles erop en eraan! En aangezien we er al een poosje gebruik van hadden gemaakt was het al een beetje 'van ons'. Tussen alle spullen stond ook een schemerlamp. Een replica van een oude olielamp. De hoge melkglazen voet en bol pasten niet bij elkaar. Het geheel was zo lelijk dat het door de jaren heen bijzonder is geworden. Oma moet hem mooi gevonden hebben want ze kocht hem. Ze zat er in de vroege herfstschemer met haar dikke brilleglazen de krant bij te lezen. En 's avonds voor het naar bed gaan scheen hij als we naar De Fabeltjeskrant en Q & Q keken. Als een mascotte, een vaste constante, een beschermheer, heeft hij door 40 jaren heen mijn verhuizingen doorstaan en zijn licht vanuit allerlei hoeken en perspectieven geschenen. Telkens werd hij zorgvuldig ingepakt en was het de vraag of hij er heel weer uit zou komen.

Gisteren keek ik naar oude foto's en zag daar oma's lamp trots schijnen naast haar stoel in onze flat in hartje Zaandam. Nu schijnt hij in mijn huisje in de duinen aan de Pettemer Noordzee. En ik moet zeggen, op de juiste plek is zijn schijnsel op muur en plafond zelfs mooi.